In de razendsnelle maatschappij waarin we leven, lijkt het alsof we voortdurend worden aangemoedigd om in de doe-modus te blijven. Misschien herken je het wel: de dagelijkse to-do lijstjes die steeds langer lijken te worden, van het nastreven van carrièredoelen tot sociale verplichtingen. Rust is een schaars goed geworden. We leven in een tijdperk waarin de drang om constant iets te doen de norm is geworden. Het gevolg is dat mensen niet meer kunnen ontpannen. Het vinden van innerlijke rust steeds lastiger geworden.
Dit blog gaat dieper in op de vraag: Hoe komt het dat je je voortdurend voelt aangespoord om te handelen? En belangrijker nog, welke praktische stappen kun je nemen om ruimte te creëren voor ontspanning?
Voorbeeld uit mijn praktijk:
Waarom lukt het me niet meer om te ontspannen? Er is een stem in mijn hoofd die zegt dat ik productief moet zijn. Ik moet mezelf nuttig maken. En als ik dat niet doe dan ben ik hard voor mezelf.
Waarom moet ik altijd nuttig zijn van mezelf? Waarom kan ik niet stoppen en gewoon eens rust nemen?
Dit zijn de woorden die een coachee uitspreekt in een coaching sessie.
De reden waarom je niet meer kunt ontspannen
Er zijn verschillende redenen waarom je niet meer kunt ontspannen.
In deze alinea ga ik dieper in op één van deze redenen. Namelijk: Constant bezig zijn als manier om weg te rennen voor dieperliggende gevoelens.
Dit is een overlevingsmechanisme wat kan zijn ontstaan in de jeugd.
Door, door, door! Een overvolle agenda.
Geen momentje rust. Diep van binnen weet je het. Je bent op de vlucht ergens voor.
Op de vlucht voor je gevoelens.
Gevoelens onderdrukken
Misschien heb je grote of kleine trauma’s meegemaakt in je jeugdjaren.
Op dat moment kan het te onveilig zijn geweest om te voelen en daadwerkelijk in je lichaam aanwezig te zijn.
Het vermijden van je gevoelens was een manier om met de pijn om te gaan.
Hierdoor ben je onbewust gevoelens gaan onderdrukken. Te veel denken kan hier een gevolg van zijn. Constant denken zorgt er immers voor dat je het contact met je lichaam verliest.
Kwetsbaar voor burn out
Ook het constant bezig zijn zorgt ervoor dat er geen ruimte is om te voelen wat er gaande is in je lichaam.
De doe- modus kan je het false gevoel geven dat je alles onder controle hebt.
Stil staan, ontspannen en je lichaam gaan voelen kan angst oproepen. Je lichaam heeft namelijk alle trauma’s opgeslagen. En wacht geduldig totdat jij de tijd neemt om hierbij (letterlijk) stil te staan. Door dit te doen bevrijd je jezelf van de onbewuste last die je met je meedraagt.
Dus kortom: het kan zijn dat je op de vlucht bent voor (onverwerkte) gevoelens.
Het risico is dat dat je kwetsbaar wordt voor een burn out. Het is slecht voor je fysieke en mentale gesteldheid. In sommige situaties grijpt je lichaam in en dwingt je letterlijk tot stilstand. Dan komt alles in één klap op je bordje komt.
Dit zijn de symptonen van niet meer kunnen ontspannen
Niet kunnen ontspannen kan zich uiten in verschillende symptomen, zowel fysiek als mentaal.
Hieronder omschrijf ik veelvoorkomende symptomen:
- Spiergespannenheid: Spierspanning die vooral voelbaar is in de nek, schouders en rug is vaak een gevolg van niet kunnen ontspannen.
- Slapeloosheid: Slapeloosheid is een gevolg van niet kunnen ontspannen. Doordat je teveel in je hoofd zit in combinatie met spanning in de spieren kan je lichaam het hormoon dopamine niet aanmaken. Met als gevolg dat je niet kunt slapen. Ook moeite met doorslapen of het ervaren van rusteloze slaap zijn aanwijzingen die wijzen op een gebrek aan ontspanning.
- Rusteloosheid: Rusteloosheid uit zich in constant bewegen, wiebelen of het gevoel hebben niet stil te kunnen zitten.
- Verhoogde Hartslag: een versnelde hartslag, zelfs in rust, kan een teken zijn van aanhoudende stress en spanning.
- Ademhalingsproblemen: Oppervlakkige ademhaling, hyperventilatie of het vasthouden van de adem zijn symptomen die kunnen optreden wanneer ontspanning moeilijk is.
- Gedachtenstroom: Ik noemde het al eerder in dit artikel. De voortdurende stroom van gedachten is een signaal van innerlijke onrust. Ook piekeren of moeite met het stopzetten van mentale activiteit zijn signalen van het niet kunnen ontspannen.
- Moeite met Concentratie: Als ontspanning moeilijk is, kan het moeilijk zijn om je te concentreren op taken, werk of andere activiteiten.
- Emotionele Labiliteit: Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid of overgevoeligheid kunnen optreden wanneer ontspanning ontbreekt.
- Verhoogde Stressreacties: Sneller geïrriteerd raken, overreageren op stressoren of moeite hebben met het omgaan met dagelijkse druk kunnen symptomen zijn van chronische spanning.
Je staat er niet alleen voor
De bovenstaande symptomen variëren van persoon tot persoon. Als je merkt dat je moeite hebt met ontspannen en deze symptomen aanhouden, kan het raadzaam zijn om in gesprek te gaan met een coach die gebruik maakt van ontspanningsoefeningen tijdens de sessies. Ik kan je helpen de onderliggende oorzaken te begrijpen en manieren aanreiken om balans te brengen in ontspanning en actie. Je bent welkom voor een gratis kennismakingsgesprek.
Het pad naar evenwicht: 3 praktische stappen naar balans tussen doen en ZIJN
Stap 1: Bewustwording
Verdiep jezelf in het gevaar, jaag en zorgsysteem uit het boek: Compassie in je leven van Frits Koster
Het jaag- en gevaarsysteem activeert je. Het brengt je brengen ons in een staat van paraatheid (doemodus). Het zorgsysteem daarentegen kalmeert je jen speelt op als ‘niets hoeft of moet’ (zijnsmodus).
Een overontwikkeld jaag- en gevaarsysteem en een onderontwikkeld kalmeringssysteem uit zich in een onevenwichtig stressvol leven. Je bent constant op zoek naar bevrediging of op de vlucht voor alles wat onprettig is.
Door je te verdiepen in deze kennis wordt jij je bewust. Bewustwording is de eerste stap.
Stap 2: Ademhalings- en ontspanningsoefeningen
Neem dagelijks een paar minuten de tijd om bewust te ademen en je aandacht te richten op het hier en nu. Probeer diep en rustig adem te halen, waarbij je je bewust wordt van de sensaties van je ademhaling. Om je hierbij te ondersteunen kun je mijn gratis meditaties downloaden. In één van deze meditaties neem ik je mee naar een veilige plek in jezelf. Deze meditatie heeft een diepgaande rustgevende werking.
Stap 3: creëer Ontspanningsrituelen
Stap 3 gaat over het integreren van ontspanningsrituelen in je dagelijkse routine. Denk hierbij aan eenvoudige activiteiten zoals een rustgevende kop thee drinken, luisteren naar kalmerende muziek, een warm bad nemen of een korte wandeling maken. Door hier bewust tijd voor te maken geef je jezelf de kans om te ontspannen.
Boekentip: Compassie in je leven van Frits Koster
Tot slot
Wat vond je van dit artikel? Heeft het je geholpen? Ik zou het leuk vinden als je mij in een reactie laat weten wat je van dit artikel vond. Jou mening is belangrijk voor mij.
* Vond je het artikel waardevol? Delen wordt gewaardeerd.
* Foutje gezien? Mail mij. Ik ben je dankbaar.
Misschien vindt je onderstaande artikelen ook interessant:
Ben jij een pleaser? Kom op voor jezelf en kom in je kracht (+ 4 tips hoe je dit kunt doen)
Angst voor afwijzing: met deze 2 tips kom je over je angst heen